ترجمه پرستو موسوی
سازمان جهانی تجارت عادلانه(WFTO) ده اصل، برای تجارت عادلانه تدوین کرده است. سازمان‌های تجارتِ عادلانه، ملزم به اجرا و حصول اطمینان از رعایت درست این اصول در امور کاری روزمره خود هستند. در تمام اصول زیر هرجا کلمه سازمان به کار رفته منظور هر سازمان و شرکتی است که براساس اصول تجارت عادلانه فعالیت می‌کند.
اصل اول تجارت عادلانه: خلق فرصت برای تولیدکنندگان به حاشیه رانده شده و محروم اقتصادی
هدف اصلی سازمان، کاهش فقر از طریق تجارت عادلانه است. سازمان از تولیدکنندگان به حاشیه رانده شده و محروم اقتصادی، شامل کسب و کارهای خانوادگی کاملا مستقل و گروه‌ها و نهادهای به حاشیه رانده شده و محروم اقتصادی حمایت می‌کند. سازمان، موجب توان‌افزایی این تولیدکنندگان با هدف تغییر وضعیت‌شان از “فقر” و “عدم امنیت درآمد” به “مالکیت” و “خودکفایی” می‌شود. سازمان دارای برنامه عملیاتی مدون برای پیاده‌سازی طرح‌هایش است.
اصل دوم تجارت عادلانه: شفافیت، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی
سازمان، در مدیریت و روابط تجاری خود شفاف عمل می‌کند. سازمان، در مقابل کلیه ذی‌نفعان خود مسئول و پاسخگو است و به محرمانه بودن و حساسیت اطلاعات تجاری که توسط ذی‌نفعان فراهم می‌شود، احترام می‌گذارد. سازمان در تلاش است که تولیدکنندگان و کارمندان خود را در فرآیند تصمیم‌گیری با روش‌های مشارکتی مناسب به کارگیرد. سازمان از فراهم شدن اطلاعات مرتبط و مناسب برای شرکای تجاری خود اطمینان حاصل می‌کند. شبکه‌ها و مجاری ارتباطی برای تمامی سطوح زنجیره تامین در دسترس است و به درستی عمل می‌کنند.
اصل سوم تجارت عادلانه: رعایت اصول تجارت عادلانه در عمل
سازمان با اهمیت دادن به رفاه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی تولیدکنندگان کوچک به حاشیه رانده شده با آنها تجارت می‌کند و به دنبال به حداکثر رساندن سود از طریق تحمیل هزینه خود به این تولیدکنندگان نیست. سازمان در انجام تعهداتش در زمان تعیین شده، به صورت مسئولانه و حرفه‌ای عمل می‌کند. تامین‌کنندگان به قراردادها احترام می‌گذارند و محصولات را به موقع، با کیفیت و مشخصات تعیین شده تحویل می‌دهند.
خریداران تجارت عادلانه موانع و مشکلات مالی تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان محصولات تجارت عادلانه را شناسایی می‌کنند و از پرداخت سفارشات مابه‌ازای رسید مدارک و با توافق دوطرفه اطمینان حاصل می‌کنند. پیش پرداخت عاری از سود، حداقل ۵۰ درصد در زمان سفارش صنایع دستی، پیش پرداخت حداقل ۵۰ درصد با سود قابل توجیه و معقول در صورت درخواست مواد غذایی و کشاورزی انجام می‌شود. نرخ سودی که تامین‌کنندگان پرداخت می‌کنند، نبایستی بیشتر از هزینه وام خریدار از شخص ثالث باشد. سود بهره در این نوع تجارت نباید به کار برده شود.
هنگامی که تامین‌کنندگانِ تجارت عادلانه، پیش پرداخت خود را از خریداران دریافت می‌کنند، از دریافت این پیش پرداخت توسط تولیدکنندگان محصولات تجارت عادلانه اطمینان حاصل می‌کنند.
خریداران، کنسلی و یا ارجاعِ سفارشات را با مشورت تامین‌کنندگان انجام می‌دهند. چنانچه سفارشاتی که از نظر کیفی و کمی با قرارداد تطابق دارند کنسل شوند، بایستی خسارت کافی جهت جبران ضرر وارد شده به تولیدکننده یا تامین‌کننده در نظر گرفته شود. همچنین هنگامی که مشکلی در تحویل کالا وجود داشته باشد، کیفیت و یا کمیت ارائه شده با قرارداد تطابق نداشته باشد، تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان با صلاحدید خریداران، خسارت کافی بابت عدم تطابق کیفی/ کمی محصول با قرارداد در نظر می‌گیرند.
سازمان، رابطه تجاری بلندمدت مبتنی بر اتفاق نظر، اعتماد و احترام دوطرفه با شرکای تجاری و خریداران خود برقرار می‌کند که موجب ارتقا و رشد تجارت عادلانه می‌گردد. سازمان روابط موثر و کارآمد خود را با شرکای تجاری ابقا می‌کند. شرکای تجاری به دنبال افزایش حجم تجارت، ارزش و تنوع سفارش محصولات هستند تا از این طریق موجب افزایش درآمد تولیدکنندگان و رشد تجارت عادلانه شوند. سازمان با سایر سازمان‌های تجارت عادلانه همکاری می‌کند و از رقابت ناسالم پرهیز می‌نماید. سازمان خود را موظف می‌داند که بدون مجوز سازمان‌های دیگر از طرح‌های آنها استفاده نکند.
در تجارت عادلانه، هویت فرهنگی و مهارت سنتی تولیدکنندگان کوچک که به وضوح در صنایع دستی، محصولات خوراکی و سایر خدمات مرتبط نمایان است، شناسایی، ارتقا و محافظت می‌شود.
اصل چهارم تجارت عادلانه: پرداخت عادلانه
پرداخت عادلانه به پرداختی اطلاق می‌شود که به توافق کلیه افراد زنجیره تامین رسیده باشد. این توافق ماحصل مذاکره، گفتگو و مشارکت مستمر است. در این نوع پرداخت، مبلغ عادلانه‌ای به تولیدکنندگان پرداخت می‌شود. این مبلغ، قابل تثبیت به عنوانِ نرخ پایدار است و در تعیینِ مبلغِ پرداخت عادلانه، “اصل پرداخت مساوی به زن و مرد در قبال کار مساوی” در نظر گرفته شده است. هدف اصلی، حداقل پرداخت در حد تامین معاش و زیست افراد در آن مکان است. پرداخت عادلانه از سه بخش تشکیل شده است: قیمت عادلانه، دستمزد عادلانه و دستمزد در حد تامین معاش محلی.
قیمت عادلانه: قیمتِ عادلانه دربرگیرنده دستمزدِ عادلانه و سودِ عادلانه است. خریدار و فروشنده، قیمتِ عادلانه را بر مبنای قیمت‌گذاری شفاف و از طریق گفتگو و مذاکره آزادانه تعیین می‌کنند. قیمتِ عادلانه بیانگر سهم عادلانه‌ای است که بایستی به هر یک از عواملِ زنجیره تامین تعلق گیرد.
دستمزد عادلانه : دستمزدِ عادلانه، دستمزدی است که به صورت آزادنه و عادلانه مذاکره شده و به توافق طرفین رسیده باشد. در دستمزد عادلانه، حداقل بایستی پرداختی در حد تامین معاش و زیست افراد در آن مکان در نظر گرفته شده باشد.
دستمزد در حد تامین معاش محلی: دستمزدی است که در ازای کار هفتگی استاندارد (۴۸ ساعت در هفته) هر کارگر در محل مشخص در نظر گرفته می‌شود. این دستمزد بایستی تامین کننده استاندارد “زندگی آبرومندانه” برای هر کارگر و خانواده‌اش باشد. استاندارد “زندگی آبرومندانه”، غذا، آب، مسکن، تحصیل، مراقبت‌های بهداشتی، ایاب و ذهاب، پوشاک و سایر نیازهای حیاتی مانند آمادگی برای اتفاقات غیرمنتظره را پوشش می‌دهد.
اصل پنجم تجارت عادلانه: اطمینان از عدم به کارگیری کودکان و عدم استثمار نیروی کار
هر سازمان تجارت عادلانه به کنوانسیون سازمان ملل متحد در خصوص حقوق کودکان و قانون ملی / بومی کار کودکان پایبند است. سازمان، اطمینان می‌یابد که هیچ یک از کارکنان، اعضا و یا همکاران آنها، نیروی کار را به استثمار نکشیده‌اند.
سازمان‌هایی که محصولاتِ تجارتِ عادلانه را با واسطه یا به صورت مستقیم از تولیدکنندگان خریداری می‌نمایند، اطمینان حاصل می‌کنند که در فرآیند تولید، هیچ نیروی کاری به استثمار کشیده نشده است و تولیدکنندگان به کنوانسیون سازمان ملل متحد در خصوص حقوق کودکان و قوانین ملی/ بومی کار کودکان پایبندند. هرگونه بکارگیری کودکان در تولید محصولات تجارت عادلانه (شامل یادگیری هنر و صنایع دستی سنتی) بایستی افشا شود و مورد بازرسی قرار گیرد. همچنین، این نوع همکاریِ کودکان، نبایستی اثر معکوس بر رفاه، امنیت، نیازمندی‌های تحصیلی و نیاز به بازی کودکان بگذارد.
اصل ششم تجارت عادلانه: تعهد به عدم تبعیض، تساوی حقوق زن و مرد، توانمندسازی اقتصادی زنان و آزادی اتحادیه‌ها
سازمان نبایستی در استخدام، پاداش، دسترسی به آموزش، ارتقا، خاتمه دادن قرارداد و بازنشستگی هیچگونه تبعیضی قایل شود. تبعیض قایل شدن در هر یک از موارد مذکور می‌تواند شامل تبعیض مبتنی بر نژادِ، طبقه، ملیت، معلولیت، جنسیت، عضویت در اتحادیه‌ها، بیماری ایدز، مذهب، گرایش‌های سیاسی و جنسی، سن و… باشد.
سازمان، دارای خط مشی و برنامه شفاف برای بهبود برابری جنسیتی است. هدف از این خط مشی و برنامه، اطمینان از امکانِ دسترسی برابر زنان در قیاس با مردان به منابعِ موردنیازِ خود است تا از این طریق، زنان، امکان بهرهوری و تاثیرگذاری بر خط مشی، مقررات و محیطی که بر زندگی و معیشت آنها موثر است، داشته باشند. هنگامی که سازمان مبتنی بر عضویت است، قانونِ سازمان، به زنان، توانمندی و اجازه عضویت فعال در سازمان، جهت تاثیرگذاری در حقوقِ مرتبط با خود را می‌دهد. همچنین زنان، می‌توانند نقش رهبری در ساختار قدرتِ سازمان خود را بر عهده بگیرند حتی اگر صاحب هیچ یک از داراییهای سازمان مانند زمین و ملک نباشند. زنان بایستی در هر دو نوع استخدام رسمی و غیررسمی، حقوقِ برابر با مردان در ازای کار برابر دریافت کنند. سازمان، کلیه حقوق انسانی زنان را به رسمیت می‌شناسد و متعهد و مطمئن می‌شود که زنان مزایای استخدامی و قانونی خود را دریافت می‌کنند. سازمان، نیازهای ایمنی و بهداشتی زنانِ حامله و مادران شیرده را مدنظر قرار می‌دهد.
سازمان به حقوق کلیه کارمندان خود که تمایل به تشکیل و عضویت در اتحادیه‌های کسب و کار دارند احترام می‌گذارد. کارمندان در انتخاب این اتحادیه‌ها و چانه‌زنی جمعی برای حقوق خود آزاد هستند و سازمان خود را مستلزم به اعطا این حق به کارمندانش می‌داند. هنگامی که عضویت در اتحادیه‌ها و چانه‌زنی‌های جمعی توسط قوانین محدود می‌شود، سازمان، تمهیدات لازم برای تشکیلِ اتحادیه‌های آزاد و چانه‌زنی آزاد و مستقل برای کارکنان فراهم می‌کند. سازمان مطمئن می‌شود که نمایندگان ِکارکنان در محل کار، در معرض تبعیض قرار نمی‌گیرند.
اصل هفتم تجارت عادلانه: اطمینان از شرایط کاری خوب و مناسب
سازمان برای کارمندان و اعضای خود، محیط ایمن و بهداشتی فراهم می‌کند. محیط سازمان دستِ کم با شرایط مقرر در قوانین بومی و ملی و کنوانسیون ایمنی و بهداشت سازمان نیروی کار جهانی (ILO) تطابق دارد.
ساعت و شرایط کاریِ کارکنان، اعضا و حتی دورکاران با شرایطِ مقرر در قوانین بومی و ملی و کنوانسیون ایمنی و بهداشت سازمان نیروی کار جهانی (ILO) تطابق دارد.
سازمان‌های تجارت عادلانه از وضعیت بهداشتی و ایمنی تولیدکنندگانِ خود، آگاهی دارند. سازمان‌های تجارت عادلانه به صورت مستمر در تلاش برای ارتقا ِ سطح آگاهی تولیدکنندگان خود از مسائل بهداشتی و ایمنی، کمک و ترغیب آنها به کارگیری و رعایت هرچه بیشترِ این قوانین هستند.
اصل هشتم تجارت عادلانه: توجه به ظرفیت سازی
سازمان از طریق تجارت عادلانه به دنبال ارتقا ِ توسعه تاثیرات مثبت خود بر تولیدکنندگان کوچک و به حاشیه رانده شده است.
سازمان، مهارت و توانمندی‌های کارمندان و اعضا خود را توسعه می‌دهد. سازمان‌های تجارت عادلانه برای تولیدکنندگانی که بی‌واسطه با آنها همکاری می‌کنند، تمهیدات ویژه‌ای فراهم می‌کند. این تمهیدات به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا مهارت‌های مدیریتی، قابلیت‌های تولید و دسترسی به بازارهای داخلی/منطقه‌ای/ بین‌المللی/ تجارت عادلانه و اصلی را به اندازه مورد نیاز و در حد مناسب ارتقا دهند. سازمان‌هایی که محصولات تجارت عادلانه را از طریق واسطه‌های تجارت عادلانه خریداری می‌کنند، به واسطه‌ها کمک می‌کنند تا ظرفیت خود را جهت پشتیبانی از گروه‌های همکارِ تولیدکننده به حاشیه رانده شده توسعه دهند.
اصل نهم تجارت عادلانه: ترویج و ارتقا تجارت عادلانه
سازمان تجارت عادلانه، درصدد ارتقا سطح آگاهی عمومی از هدف تجارت عادلانه و نیاز به عدالت فراگیر از طریق تجارت عادلانه است. سازمان، در حیطه محدوده کاری خود، حامی اهداف و فعالیت‌های تجارت عادلانه است. سازمان برای مشتریان خود، اطلاعاتِ سازمان، اطلاعاتِ محصولات بازار خود و اطلاعاتِ سازمان‌های تولیدکننده و اعضای دست‌اندرکار در تولید و برداشت محصول را فراهم می‌کند. در سازمان‌های تجارت عادلانه، همیشه از تکنیک‌های بازاریابی و تبلیغات صادقانه استفاده می‌شود.
اصل دهم تجارت عادلانه: احترام به محیط زیست
سازمان‌هایِ تولیدکننده محصولات تجارت عادلانه، در حدِ امکان، مواد اولیه مورد نیازِ خود را از منابع محلی که به صورت پایدار مدیریت می‌شوند، تهیه می‌کنند. این سازمان‌ها، جهت به حداقل رساندن انتشار گازهای گلخانه‌ای، در حدِ امکان از تکنولوژی‌هایی که انرژی تجدیدپذیر را به کار می‌گیرند و یا تکنولوژی‌هایی که مصرف انرژی پایین‌تری دارند، استفاده می‌کنند. سازمان‌های تجارت عادلانه در تلاش برای به حداقل رساندن زباله‌های خود در محیط زیست هستند. همچنین تولیدکنندگان کالاهای کشاورزی تجارت عادلانه حتی‌المقدور با به کار بردن متدهای تولیدی که از سموم ارگانیگ و در مقیاس کم استفاده می‌کنند، تاثیر منفی بر محیط زیست را به حداقل می‌رسانند.
اولویتِ خریداران و واردکنندگان محصولات تجارت عادلانه، خریدِ محصولاتی است که مواد اولیه آنها، تهیه شده از منابعی است که به صورت پایدار مدیریت می‌شوند و در مجموع کمترین تاثیر منفی را بر محیط زیست دارند.
کلیه سازمان‌های تجارت عادلانه در حدِ امکان از مواد قابل بازیافت یا تجزیه‌پذیر در طبیعت برای بسته‌بندی محصولات خود استفاده می‌کنند. کالاهای سازمان‌های تجارت عادلانه حتی‌المقدور از طریق دریایی توزیع می‌شوند.
این نسخه در نوامبر سال ۲۰۱۷ توسط اعضای سازمان تجارت عادلانه جهانی(WFTO) ویرایش و تایید شده است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.