نگاهی به نقش الهام‌بخش کارآفرینان اجتماعی در استخدام افراد دارای معلولیت
نوشته جوف کاکس
برگردان و بازنویسی از شمیم شرافت
شرکت‌های اجتماعی می‌توانند نقش مهمی در اشتغال و توانمندسازی کارگران دارای معلولیت داشته باشند. عکس: گراهام ترنر برای گاردین
بنگاه‌های اجتماعی[۱] با گزاره ای عجیب کار می‌کنند: بروید آن بیرون و با دست بسته در بازار کار رقابت کنید و بیشترین هزینه را هم بدهید. معمولا کارهایی که ارزش اجتماعی دارند، هزینه هم دارند. مثلا در کسب و کار سبز، استانداردهای محیط زیستی بیشتری باید رعایت شوند یا فروشندگان تجارت عادلانه باید مبلغ بیشتری را به تأمین‌کنندگان بپردازند. بعضی از این بنگاه‌ها ارزش اجتماعی و مبلغ اضافه شده را با قیمت بالاتر تامین می‌کنند یا با حفظ قیمت، مجبور به حذف هزینه‌های دیگری هستند. البته مشاغل تجاری سبز و عادلانه معمولاً حق بیمه کمی دارند[۲]، محصولات‌شان را به بازارهای دلسوز می‌فروشند و تجارت عادلانه هم معمولاً زنجیره تأمین را کوتاه می‌کند.
برخی از بنگاه‌های اجتماعی افرادی که دارای معلولیت هستند یا مشکلات جدی دارند را استخدام می‌کنند. بر اساس قوانین حمایتی این مسئله موجب کاهش هزینه‌های کسب و کارشان هم می‌شود. مثلا برخی شرکت‌ها همچون اسکای اسکای (Sky Sky) فقط افراد با سابقه کیفری را استخدام می‌کنند یا رستوران ایمپرشنز (Impressions) از مرکز کاریابی منطقه‌شان خواسته بود تا کسانی را برای کار به آنجا بفرستند که مطمئنند هیچ جای دیگری کار پیدا نخواهند کرد. مرکز کاریابی ۲۰ نفر به آنها معرفی کرد و این رستوران هم ۱۴ نفرشان را استخدام کرد. این ماجرا مربوط به هفت سال پیش است و بسیاری از نیروهای اصلی هنوز آنجا هستند، به خصوص آقایی که قبلا مدت ۲۵ سال بیکار بود.
چنین داستان‌هایی فقط نشان دهنده نبوغ کارآفرینان اجتماعی و توانایی افرادی که جامعه کنارشان گذاشته برای چرخاندن چرخ زندگی‌شان نیست، بلکه گواهی بر عدم موفقیت سیستماتیک بازار برای اشتغال‌زایی برای این افراد در سطح کلان است. در واقع اگر فکر می‌کردید عملکرد بخش دولتی در این خصوص بهتر از بخش خصوصی است، سخت در اشتباه بودید.
اما بنگاه اجتماعی‌ای که ماموریتش استخدام افرادی است که از بقیه سازمان‌ها و شرکت‌ها رانده شده‌اند همواره نسبت به رقیبانش هزینه بیشتری هم باید بپردازد. بسیاری برای عملی کردن این کار مدل‌های اقتصادی پیچیده‌ای را به کار می‌گیرند، همچون اداره دو یا چند فعالیت اقتصادی مربوط به هم (مثل هتل‌داری و کیترینگ) که می‌توانند همدیگر را در یک بنگاه اقتصادی کلان‌تر تکمیل کنند و هزینه‌های بیشتر در زمینه نیروی انسانی، آماده کردن شرایط محیطی یا پرداخت بالاتر را پوشش دهند.
اما همه این دشواری‌ها ادامه این کسب و کارهای پرهزینه را متوقف نکرده است. برخی بنگاه‌های اجتماعی مثل وایز (WISE (Work Intergration Social Enteprises)) صرفا برای افراد دارای معلولیت و محروم ایجاد اشتغال نمی‌کنند، بلکه سبک جدیدی از کسب و کار را هم آزمایش می‌کنند، در این فضاها مردم در فضای کاری فراگیرتری مشغولند و سعی دارند از خود بیگانگی‌ای که اکثر مشاغل برای افراد به همراه دارند را به چالش بکشند. این کار خود نوعی جنبش جدید در بنگاه‌های اجتماعی است.
این نوع بنگاه‌های اجتماعی با وجود مشکلات فراوانی که دارند در حال کارند، و افرادی هم که آنها را اداره می‌کنند افرادی الهام بخشند.
برای دانلود نسخه کامل فصل‌نامه دستادست درباره معلولیت و جامعه کلیک کنید
منبع:
https://www.theguardian.com/social-enterprise-network/2012/jul/03/social-enterprises-employing-disabled-people
[۱] شرکت‌های با رویکرد کارآفرینی اجتماعی و اهداف اجتماعی
[۲] نه در همه کشورها. در ایران قوانین حمایتی برای کارآفرینی اجتماعی و حتی نوع ثبت به این نام در انواع راه‌های ثبت موسسه‌ها وجود ندارد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.